Doç.Dr. Gürol ÖZCÜRE*
Ünye İİBF Öğretim Üyesi
Özet
Türkiye’de tarım kesiminin yaygınlığına karşın, küreselleşme ve AB’nin gereklerine uyum çabaları henüz istenen sonuçları vermekten uzak kalmıştır. Dolayısıyla, istihdam, yeniden yapılanma ve tarımsal destekleme sistemi uyum sorunları ile karşılaşmıştır. Bu alandaki gecikmeler, çiftçileri, tüketicileri, kamu otoriteleri ve hükümet temsilcilerini güç durumda bırakmakta ve olumsuz etkilemektedir. Bu koşulların etkisini yoğun olarak hissettirdiği Karadeniz Bölgesi’nde, günümüzde, geniş bir çiftçi grubunun tek geçim kaynağı fındık tarımıdır. Fındık üreticilerinin üye olduğu kooperatif kuruluş Fiskobirlik, 2000 yılından itibaren yeniden yapılandırmaya tabi tutulmuştur. Fiskobirlik, 2005 ve 2006 yılı fındık alım sezonunda aldığı ürünün bir kısmının bedelini, bugüne kadar ödeyememiştir. Böylece, 1938’de kuruluşundan günümüze kadar görülmedik bir şekilde, bir finansman krizine girmiştir. Bu gelişmeler çiftçilerin pek çok ekonomik ve sosyal sorunla karşılaşmasına ve 31 Temmuz 2006’da, Ordu İli’nde yüz bin kişinin katılımıyla gerçekleştirilen protesto gösterilerine yol açmıştır. Daha sonra, kamu kuruluşu, TMO devlet adına arz fazlası fındığı almak ve çiftçilerin ekonomik ve sosyal sorunlarını önleme kararı vermiştir. Ancak, bu TMO desteği de 3 yıl sürdürülerek izleyen dönemde uygulamaya son verilmiştir. İçinde bulunduğumuz 2012 yılı itibariyle de 3 yıllık desteklemeden sonra fındık fiyatları tekrar piyasaya bırakılarak, milyonlarca üretici destekten yoksun bırakılmıştır. Fındık üreticileri küresel ekonomik ve finansal kriz koşullarında serbest piyasanın ve tüccarların insafına terk edilerek, fındık fiyatlarında büyük bir dalgalanma ve düşüşler yaşanması ve üreticinin mağduriyetiyle sonuçlanmıştır.
Abstract
Despite, the wide spread agricultural sector in Turkey, restructuring efforts are required by globalisation an the EU, yet, far away from the expected results. Consequently, employment, restructuring and agricultural subsidy system meet with the harmonisation problem. Delays in this area, gives difficulties and affects very negatively to farmers, consumers, public authorities and government. Nowadays, large farmer families which are economicly depends on only hazelnut pruduction is hit by this sircumstances in the Black Sea Region. The Fiskobirlik, which hazelnut producers are members of the cooperative institution is required to restructuring by the force of Law since from the year 2000. The Fiskobirlik not paid the some part of this harvest to today. Thus, Fiskobirlik is meet with a financial crisis which is not seen since foundation date in 1938 until today. This sircumstances caused so many economic and social problems and protested by one hundred thousand crowded people which attended to the meeting in Ordu Province in 31. July.2006. Later, government institution the TMO is decided to buy over supply of hazelnut and prevent economic and social problems of farmers.
Anahtar Kelimeler: AB Ortak Tarım Politikası, Fındık Tarımı, Fiskobirlik
* Ordu Üniversitesi, Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çalışma ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Bölüm Başkanı
Makalenin tam metnini okumak için TIKLAYINIZ!