Size kolay bir soru sormak istiyorum. İlaçlar gıdadan öncemi gelir sonra mı?Sağlık alanındaki yapılan devrimler hayatın bir çok alanında ses getirmeye devam ediyor..
Devlet, önce Sosyal Güvenlik Kurumlarının aynı çatı altında toplayarak bu sistemi disiplinsize etti. Ardından hastanelerini tüm vatandaşlarına açtıktan sonra sıra ilaç sektöründeki reforma geldi..
Geçmişte SSK’nın erken emeklilik yüzünden çökme noktasına getirdiği Sosyal Güvenlik açığını hükümet kapatmak için çareler arıyor. Bu çarelerden birisi de devletin ilaca ödediği parayı azaltmak. 2002’de 4.5 milyar lira olan bu rakam, bugün 15 milyar liraya dayanmış durumda.
İlaç firmaları ile uzun süreden beri yürütülen pazarlıklar sonunda bir noktaya gelindi ve daha ucuza alınması yolunda bir yol bulundu.
Eczaneler bundan sonra ayağa kalktı. Fiyatlar yükselirken, yeni fiyatla ilaç satmakta beis görmeyen eczacılar sokağa döküldü.
Hükümet kendini hastalarına ilaç bulmakla yükümlü sayıyor ve yol arıyor. TEB’in arkasında kümelenen eczacılar ise çıkarları zedeleneceği vehmi ile “Önce benim menfaatim. Sen hastana nasıl ilaç buluyorsan bul” havalarında olduğunu söylüyor kimi köşe yazarı arkadaşlar..
Sonunda ABD’de olduğu gibi marketlerde ilaç satışına geçilmesi gündeme getirildi.
Ülkemize has olan eski alışkanlıklarımızı değiştirmedeki direncimiz burada da ortaya çıkıyor.
Akşam televizyon izlerken ana haber bülteninde konu ile ilgili yapınla bir röportajı izledim. Spikerin mikrofonu uzatarak sordu: Eczanelerde satılan ilacın Süpermarketlerde de satılmasını ister misiniz? Sorusuna cevaben vatandaşların çoğunluğu: Olur mu hiç öyle şey markette ilaç satılır mı? Yanıtını alıyor. Bende ekrandan bu röportajı üzülerek izliyorum. Çünkü bu bilgi çağında yukarıda da dediğim gibi şartlanmış ön yargılarımızdan kurtulamamanın girdabında olduğumuz görüyorum.
Halbuki şöyle kafamızı kaldırıp gelişmiş ülkelere baktığımızda görüyoruz ki ilaçlar marketlerde de satılıyormuş..
Bizdeki market ve bakkallarda satılan Gripin, Aspirin gibi..
Örnek olarak gösterilen AB de bu uygulama şu şekildedir:
Türkçe anlamı eczane ya da “ilaç satılan süper market” anlamına gelen “Drugstore” adı verilen zincir dükkanlarda hem ilaç hem de market ürünleri satılıyor. Bu mağazalarda satılan sağlık ürünleri, ‘sağlık destek ürünü’ , ‘yiyecek destek ürünleri’, ‘doğal sağlık ürünleri’ ve her türlü ‘kozmetik ürünler’den oluşuyor. Bu ketegorideki ilaçların hiçbiri reçeteye tabi olmuyor. Drugstore mağazaları içinde ayrıca bir eczacının sorumluluğunda ruhsatlanmış bir de eczane bulunuyor. Ağrı kesici, öksürük şurubu, mide yatıştırıcı gibi reçetesiz ‘tezgâhüstü’ ilaçlar Drugstore’lerde serbest biçimde satılırken reçeteli ilaçlar dükkan içindeki eczacı gözetimindeki ayrı bir bankodan reçete karşılığında veriliyor.
Sistemini kurup denetimini de yaptıktan sonra pekala ilaçta markette satılmaması ile ilgili bir sorun neden olsun. Manavın elması, Kasabın eti, kozmetiğin her türlüsü marketler de yan yana raflarda dizilmişse bir rafda da ilaça neden açılmasın..
Varda.. Gidin İstanbul Güneşli Kiler Süper Marketini gezin bunun örneğini göreceksiniz..
Kimse eczaneleri kapatmıyor ki. Devlet 3 ana konudan yola çıkarak vatandaşına kolaylıkları amaçlıyor..
İlki, Sosyal Güvenlik Kurumlarının ilaca ödediği yükü azaltmak, ikincisi İlaçta satış ağını genişletip yaygınlaştırarak fiyatları düşürmek, üçüncüsü de nöbetçi eczane esirliğinden kurtularak her an daha kolay ilaca ulaşabilme imkanı sağlamak..
Şimdi Makalemin başındaki sorduğum , sağlıklı yaşamda, öncelik ilacın mı, gıdanın mı? sorunun yanıtına bakalım.
İlacı neden alıyoruz hasta olduğumuz için değil mi ? Peki hasta olmamak için ne yapmak lazım, sağlıklı beslenme yani hasta olmamak. Oda neyle oluyor, gıdalarla yani yediğimiz içtiğimiz her şeyle, yani birinci derecedeki beslendiğimiz bakkal marketlerdeki gıdalarla.
Be canım o zaman gıdaların satıldığı marketlerden neden ürküyoruz..
Yasal prosödürünü yaptıran her market gayet güzel özel standartı da ilaçları da satabilir.. Çok da güzel olur..
Bu sayede Türkiye de bugüne kadar yapılmayan bir şeyi de farkında olmadan başarırız , “hasta olmadan önce önlemini almak”..
Zira alışveriş yaparken ilaç standının önünden geçerken sağlığımızı biraz daha iyi düşünür, Can Boğazdan Geçer huvarlığına son vermiş oluruz..