Karadeniz’in Efes’i Teion!
Yrd.Doç.Dr. Ahmet FİDAN
Ordu Üniversitesi Fatsa Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi
ÖZET
Günümüz kentlerinin mimari ve/veya estetik yaplarının toplumsal yaşam ve toplum düşüncesi üzerindeki etkisi ile yüz yllar önceki kentlerin hatta antik kentlerin mimari ve estetik yaplarının o dönem toplumlarının yaşam şekilleri ve düşün sistemleri üzerindeki etkisi çok çok farklılık taşımaktadır.
Antik kentlerdeki mimari ve estetik yapı ile toplumsal yaşam ve düşünsel yaşam arasındaki ilişki çok yakın ve günümüze göre daha doğrusal iken, günümüz kentlerindeki karmaşa ve makroformsuz tek düze fordist üretim formatındaki konut ve mimari yapılarda bunu ortaya koymak oldukça zordur. Sadece ve sadece tek düze yapıların içindeki tek düze yaşam kalıbına bakarak böyle bir paralellik kurabiliriz. Oyse ki, günümüz kentleri, halihazırdaki fiziksel mekan kaosunun içinde kozmozu arayan bireyler için ürkütücü ve kaçılası çehresiyle kendini göstermektedir.
Tieion antik kenti, kendi dönemi içinde, Türkiye’deki antik liman kentleri ve kuzey Karadeniz kıyılarında (Rusya, Ukrayna (Odesa ve civarı) bulunan antik liman kentleri kadar önemli ve canlı olmuştur.
Makalede, genel olarak antik liman kentlerinin genel özellikleriyle, antik liman kentlerinin toplumsal ve düşünsel yaşamdaki iz düşümlerinin Mimariye yansıması, Türkiye’deki antik liman kentleri ve özelde ise, Karadeniz Antik liman kentleri Tieon nezdinde ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler:
tieion, teion, filyos, antik kentler, antik liman kentler, karadeniz limanları, ticaret limanları, deniz ticareti