Çalışanların karşı karşıya bulundukları en önemli sorunlardan birisi de işsizliktir. İşsizlik sigortasından yararlanmaya hak kazanan kişi işsiz kaldığı süre içindeki tedavilerini yaptırabilecek, yeni bir iş bulması için devletten yardım alacak, meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitiminden yararlanabilecektir.
İşsiz kalan sigortalıların en azından bazı temel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için işsizlik ödeneği verilmektedir. Sigortalı işsiz, resmi kimlik belgesi ve işveren tarafından düzenlenen İşten Ayrılma Bildirgesi ile hizmet akdinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde, işyerinin bağlı bulunduğu yerdeki İş-Kur müdürlüğüne talep dilekçesi ile şahsen müracaat edecektir.
İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı (Türkiye İş Kurumu tarafından görevlendirilen iki personel tarafından tutulan tutanak ile) veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı ancak Kuruma bilgi vermediği tespit edilenlerin, işsizlik ödeneği kesilir ve tekrar başlatılmaz.
Türkiye İş Kurumu tarafından teklif edilen mesleğine uygun ve son çalıştığı işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin (Büyükşehir belediyesi olan yerlerde, belediye mücavir alanı olarak Büyükşehir belediye mücavir alanı da dahildir.) işsizlik ödeneği kesilir ve tekrar başlatılmaz. Ancak, sigortalı işsizin durumuna uygun olmayan bir işi kabul etmesi halinde işe yerleştirme yapılır ve işsizlik ödeneği kesilir. İşi reddetmesi halinde ise işsizlik ödeneği kesilmez. Sigortalı işsiz, varsa ek mesleğinde de bir işe yerleştirilebilir.
İş Beğenmeyenin Ödeneği Kesilecek
25 Nisan 2009 tarih ve 27210 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Yurtiçinde İşe Yerleştirme Hizmetleri Hakkında Yönetmelikle yapılan düzenlemeye göre; işsizlik ödeneği almakta olan sigortalı işsizler, Kurumca önerilen işi aşağıda belirtilen nedenler dışında reddedemez.
a) Sigortalı işsizin, mesleğine uygun ve son çalıştığı işin ücret/çalışma koşullarına yakın olmayan bir işte çalıştırılmak istenmesi,
b) Sigortalı işsizin eğitim durumuna, yaşına, cinsiyetine, fizik ve sağlık durumuna uygun olmayan bir işte çalıştırılmak istenmesi,
c) İşverenin önerdiği iş sözleşmesinin, iş yasalarında belirlenmiş olan asgari ücret, günlük ve/veya haftalık çalışma süresi, fazla çalışma ücreti, yıllık ücretli izin gibi çalışma koşulları hükümlerine aykırı koşullar içermesi,
ç) Sigortalı işsizin ikamet ettiği yerin belediye mücavir alanı sınırları dışında bir iş olması,
d) İşsizin, önerilen işyerinde daha önce 4857 sayılı İş Kanununun 24/II maddesine istinaden haklı sebeple ayrılmış olması. Önerilen işin haklı neden olmaksızın reddedilmesi halinde işsizlik ödeneği kesilir.
İşsizlik Ödeneği Alanların İşe Girmesi.
İşsizlik ödeneği almakta iken, işe giren sigortalının bu durumu Kuruma bildirmesi halinde işsizlik ödeneği işe yerleştirildiği tarih itibarıyla durdurulur. Ancak, yeni işini, işsizlik ödeneğine hak kazanamayacak şekilde kaybeden sigortalı, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar işsizlik ödeneğinden yararlanmaya devam eder. Eğer, sigortalı işsiz, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle yeniden işsiz kalırsa, sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneğine hak kazanır. Bu durumda, yeni işsizlik ödeneği hak kazanma süresinin hesaplanmasında dikkate alınacak son üç yıl, bir önceki işsizlik ödeneğine hak kazanma tarihinden geriye gidemeyecektir.