Ben yaklaşık 3.5 ay önce sebepsiz yere işten atıldım. Bana işveren tazminatını vereceğim dedi, ama tazminatımı vermiyor. Ben herhangi bir evraka imza atmadım. Ne yapmam gerekir? Seçkin Tecimer
Sayın Tecimer, işveren tarafından işten çıkartılan işçinin bir yıldan fazla kıdeminin olması halinde kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca, işyerindeki kıdem sürenize bağlı olarak ihbar tazminatı da alabilirsiniz. İş Kanununa göre;
İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta,
İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta,
İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta,
İşi üç yıldan fazla sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta,
Önceden haber verilmesi ya da bildirim süresine ilişkin ücretin (ihbar tazminatı) peşin ödenmesi gerekmektedir.
İşçinin iş sözleşmesi sona erdiğinde işverenden isteyebileceği bir diğer hak da, kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücrettir.
Bu alacaklarınız için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüklerine şikayet yoluna başvurabileceğiniz gibi, iş mahkemesinde doğrudan dava da açabilirsiniz.
***
Emekli işçi rapor alabilir mi?SSK’dan emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek pirimi ödeyerek aynı işyerinde 2003 yılından buyana sürekli olarak çalışıyorum. Doktora çıktığım zaman doktordan istirahat kağıdı alamıyorum. Sen emeklisin diyorlar. Ancak işyerine gitmezsem bu seferde işe gelmedi muamelesi görür müyüm? Birde merak ettiğim, sosyal güvenlik destek pirimi ödediğim günlere ait tazminat hakkım olur mu? İşten çıkartıldığımda tazminat alabilir miyim? Kendiliğimden tazminatı alarak işten ayrılabilir miyim? SGDP ödeyenlerin durumundan bahseder misiniz? Ayşe Yılmaz
Sayın Yılmaz, bir işyerinde sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan işçiler, rapor aldıklarında kendilerine (iş kazası ve meslek hastalığı hariç olmak üzere) herhangi bir istirahat parası ödenmez. Ancak, bu durum sosyal güvenlik destek pirimi ödeyerek çalışanlara istirahat raporu düzenlenmesine engel olmaz. Yani, rapor parası alamasanız bile, sizin için istirahat raporu düzenlenebilir ve siz de bu raporu işvereninize verdiğinizde eksik gün gerekçesi olarak SGK’na bildirilebilir.
Emekli işçilerle normal işçiler arasında ihbar ve kıdem tazminatı yönünden farklılık yoktur. İşveren sizi işten çıkarttığında ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Ancak, işyerinden istifa ederek ayrılmanız durumunda ihbar ve kıdem tazminatı alamazsınız.
***
Evlenen kadın işçiye tazminat
Bir çok okurumuz, evlenen kadın işçilerin kıdem tazminatının kalkıp kalmadığını soruyor. 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinde; ‘Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile hizmet akdini sona erdirmesi durumunda’ kadın işçilerin kıdem tazminatı almaya hak kazanacakları hükme bağlanmıştır. Bu maddeye istinaden kadın işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için öncelikle, iş sözleşmesinin devam ediyor olması gerekmektedir. Yani, işten ayrıldıktan sonra evlenen kadın işçiye kıdem tazminatı ödenmesi mümkün değildir. Yine, kadın işçinin iş sözleşmesinin kıdem tazminatı almasını hak etmeyecek şekilde sona ermesinden bir süre sonra evlenme nedeniyle kıdem tazminatı talep etmesi halinde, işçiye kıdem tazminatı ödenmesi söz konusu olmayacaktır. Evlenme nedeniyle iş sözleşmesini fesheden kadın işçiye işveren tarafından herhangi bir ihbar tazminatı ödenmesi gerekmediği gibi, işçi için de benzer durum söz konusudur.
Evlenen kadın işçilerin kıdem tazminatı haklarına ilişkin uygulamada herhangi bir değişiklik olmayıp, aynen devam etmektedir.