Eşi veya yakın akrabaları vefat eden okurlarımızdan, dul eş ve çocuklara ölüm aylığı bağlanmasına ilişkin sorular geliyor. 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine;
a) En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya,
b) Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, olması şartıyla ölüm aylığı bağlanmaktadır.
SSK’lılarda 900 gün gerekli
Yani en az 1800 gün primi bildirilmiş veya 4-1/a bendi kapsamında (SSK) sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olan sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilecek. 4-1/a bendi kapsamında (SSK) sigortalı sayılanların hak sahiplerine ölüm (dul-yetim) aylığı bağlanabilmesinde 900 günün veya 5 yıllık sigortalılık süresinin hesabında askerlik veya yurtdışı borçlanması gibi sürelerin dikkate alınmayacak olması sosyal güvenlik ruhuna uygun değildir. 4-1/b bendi kapsamında (Bağ-Kur) ve 4-1/c bendi kapsamında (Kamu görevlisi) olan sigortalıların hak sahiplerine ölüm (dul-yetim) aylığı bağlanabilmesi içinse 1800 gün primi bildirilmiş olması gereklidir.
Kimlere aylık bağlanıyor
Ölüm aylığı;
a) Ölüm tarihinde sigortalı ile yasal evlilik bağlantısı bulunan eşine,
b) 5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primleri ödeyerek çalışmayan (Örneğin çıraklık okuluna devam edenler, zorunlu staj yapan üniversite öğrencileri prim ödemediğinden yetim aylığı alabilecektir) veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;
1) Evli olup olmadığına bakılmaksızın, 18 yaşını, ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocuklarına,
2) Evli olup olmadığına bakılmaksızın, Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirdiği tespit edilen çocuklarına,
3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kız çocuklarına,
c) Aylıkta hak sahibi eş ve çocuklardan artan;
1) Hissenin bulunması halinde, her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babasına,
2) Hisseye bakılmaksızın, gerekli şartları taşıyan ve 65 yaşın üstünde olan ana ve babasına, aylık bağlanmaktadır.
Aylık bağlanacak statü
4-1/a, 4-1/b ve 4-1/c bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış olan sigortalıların hak sahiplerinin aylıkları, sigortalının en son tabi olduğu sigortalılık hali esas alınarak bağlanmaktadır. 4-1/b bendine göre sigortalı sayılanların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için ölen sigortalının genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur. Ölüm aylığı prim borçlarının ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlamaktadır.
Ölüm aylığı bağlanabilmesi için hak sahiplerinin örneği SGK tarafından hazırlanan tahsis talep dilekçesi ile Kurumun ilgili ünitesine başvurması şarttır. Tahsis talep dilekçesine;
a) 18 yaşını doldurmayanlar hariç, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocukların ilgili öğretim kurumundan alacakları öğrenci belgesi,
b) 15 yaşından küçük çocuklar hariç olmak üzere bir adet belgelik fotoğraf,
c) Malul çocuklar için sağlık kurulu raporu,
d) Ana ve babaların hak sahipliği konusunda SGK tarafından tebliğde talep edilen diğer belgeler, eklenmelidir.