18/8/2009 tarihli ve 27323 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5921 sayılı İssizlik Sigortası Kanunu ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 2’nci maddesi ile, 4447 sayılı İssizlik Sigortası Kanunu’na geçici 9’uncu madde eklenmişti.
Maddede öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden, kapsama giren her bir sigortalı için, işe girdiği tarihten itibaren altı ay süre ile yararlanılabilecektir.
Teşvikin koşulları
4447 sayılı kanunun geçici 9’uncu maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilmesi için sigortalılar yönünden;
– 18/8/2009 ila 31/12/2009 tarihleri arasında işe alınmış olması,
– İşe giriş tarihinden önceki üç aylık dönemde kurumumuza verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmaması,
– Fiilen çalışması gerekmektedir. İşyerleri yönünden ise;
– 2009/Nisan ayına ilişkin olarak düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olması,
Şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması ve sigortalı, işyeri ve işveren nitelikleri bakımından maddede belirtilen istisnalar arasında yer almaması gerekmektedir.
17/8/2009 ve önceki tarihlerde işe alınan sigortalılar ile halihazırdaki mevcut düzenlemeye göre 1/1/2010 tarihinden sonra işe alınan sigortalılardan dolayı söz konusu teşvikten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
18/8/2009 ila 31/12/2009 tarihleri arasında işe alınan sigortalılardan dolayı anılan kanunda öngörülen teşvikten yararlanılabilmesi için, sigortalının işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde, gerek yeni işe alındığı işyerinden, gerekse farklı bir işyerinden SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmaması gerekmektedir.
3308 sayılı kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve mesleki işletmelerde eğitim gören öğrenciler ile meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 46’ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı 5510 sayılı kanunun 82’nci maddesine göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırına kadar olanlar hakkında yalnızca kısa vadeli sigorta kolları hükümleri uygulandığından, işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde yukarıda açıklanan sigortalılık hallerinden dolayı haklarında yalnızca kısa vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalılardan dolayı söz konusu teşvik hükümlerinden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
İşverenlerin, 18/8/2009 ila 31/12/2009 tarihleri arasında işe almış oldukları sigortalıların işe alındığı tarihten önceki üç aylık döneme ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olup olmadığı hususunu, www.sgk.gov.tr adresinden “çalışan”, seçeneği işaretlenmek suretiyle erişilen “hizmet hesabı” seçeneği vasıtasıyla, sigortalıların TC kimlik numaralarını girerek tespit etmeleri gerekmektedir. “Hizmet hesabı” seçeneği vasıtasıyla yapılacak olan sorgulamalar sonucunda, sigortalının işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde prim ödeme gün sayısına rastlanılması veya aynı dönemde sigortalının çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin gibi) ay içinde fiili çalışmasının bulunmamasına rağmen, gün ve kazanç bölümünün 0 (sıfır) olması halinde, bu nitelikteki kayıtları bulunan sigortalılardan dolayı söz konusu teşvik hükümlerinden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Fiilen çalışma şart
4447 sayılı kanunun geçici 9’uncu maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilmesi için, sigortalının ay içinde fiilen çalışmış olması gerekmektedir. Dolayısıyla, anılan kanunda öngörülen diğer şartlara sahip olmasına rağmen ay içinde çeşitli nedenlerle (yıllık ücretli izin ve istirahat gibi) fiilen çalışmamış olan sigortalılara, işverenlerce ücret ödenmesi halinde, fiilen çalışılmamış sürelere ilişkin ödenen ücretlerden dolayı söz konusu teşvikten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Primler süresinde ödenmeli
Kapsama giren sigortalıların fiilen çalıştıkları sürelere ilişkin düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgeleri, 5921 sayılı kanun numarası seçilmek suretiyle kuruma verilecektir. 5921 sayılı kanun numarası seçilmek suretiyle yasal süresi içinde kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk etmiş sigorta primlerinin, işveren hissesine ait kısmının İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanabilmesi için, aynı aya ilişkin gerek 5921 sayılı kanun numarası seçilmek suretiyle, gerekse diğer kanun numaraları veya kanun numarası seçilmeksizin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk etmiş sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden kısmı ile İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmayan işveren hissesine isabet eden kısmın tamamının ödenmesi gerekmektedir.
İşveren tarafından ödenmesi gereken (İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmayan) tutarın yasal süresi içinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, gerek işveren tarafından ödenmesi gereken kısma, gerekse İssizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanması gereken kısma isabet eden gecikme cezası ve gecikme zammı işverenden tahsil edilecektir.
4447 sayılı kanunun geçici 9’uncu maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilmesi için, işe alınan sigortalılar yönünden yukarıda belirtilen şartlar yanında, ayrıca 2009/Nisan ayına ilişkin olarak düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olmaları gerekmektedir. Baz alınacak sigortalı sayısının tespiti sırasında sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlar toplam sigortalı sayısına dahil edilecek, buna karsın aday çırak, çırak ve isletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 46’ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 5510 sayılı kanunun 82’nci maddesine göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırına kadar olanlar toplam sigortalı sayısına dahil edilmeyecektir.
Alt işverenler de, 4447 sayılı kanunun geçici 9’uncu maddesinde öngörülen teşvikten,
Gerekli koşulların sağlanmış olması halinde yararlanabileceklerdir. İşveren hissesi sigorta prim teşvikinden ortalama sigortalı sayısına ilave olarak yeni işe alınan ve maddede öngörülen niteliklere sahip sigortalılardan; hangi aracının, kaç sigortalıdan dolayı yararlanacağı hususu ise asıl işveren tarafından değerlendirilecektir.
Yapılan kontrol ve denetimler sonucunda çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işyerleri, tespitin yapıldığı aydan başlamak suretiyle 4447 sayılı kanunun geçici 9’uncu maddesinde öngörülen işveren hissesi sigorta prim teşvikinden yararlanamayacaklardır.