Sürdürülebilir Toplu Ulaşım Sistemi ve Önemi
Dr. Ahmet FİDAN
Atıf Künyesi:
Fidan, A.,(2011) “Sürdürülebilir Toplu Ulaşım Sistemi ve Önemi” Kent Akademisi Kent Kültürü ve Yönetmi Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, Sayfa: 1-7 https://www.kentakademisi.com/wp-content/uploads/2011/03/Kent-Akademisi-Dergisi-Dr.Ahmet-FIDAN-Surdurulebilir-Toplu-Ulasim-Sistemi-ve-Onemi-Cilt-4-Sayi-1-2012.pdf
ÖZ
Toplu taşıma sisteminin sürdürülebilirliğine girmeden önce sürdürülebilirlik kavramını, ardından da ulaşım ve taşıma kavramlarının terminolojisine kısaca değinilecektir.
Sadece toplu ulaşımda değil hemen hemen hayatın her alanında kullanılabilecek temel sürdürülebilirlik kriterleri bulunur. Bunları, 5 E, 1 H harfleriyle kodlayabiliriz. Bu ilkeleri ilerleyen zaman diliminde başlı başına ilkeler olarak ele almayı planlamaktayız. Ancak şimdiden bu ilkelerin Ekonomiklik, Emniyetlilik, Ergonomiklik, Estetiklik, Eşitlikçilik, Hızlılık olduklarını ortaya koyabiliriz. Bu temel ilkeler üzerine, ulaşımı özelde toplu ulaşımı, Ekonomiklik, Hız, Güvenlik, Konfor ve Çevreye Duyarlılık ana kategorileri üzerine inşa ettiğimizde, kaçınılmaz olarak toplu ulaşım sisteminin sürdürülebilirliğini doğuracaktır. İster kentiçi ulaşım olsun, ister bölgesil veya ister konvansiyonel ulaşım olsun, ulaşım türleri arasındaki entegrasyon, koordinasyon ve senkronizasyon bu sistematiğimizin harcındaki çimentodur. Modal, multimodal, intermodal ve transmodal taşımacılık modelleri üstte ortaya koyduğumuz sistematikler ve ilkeler üzerine oturtulunca sürdürülebilir başarılı bir kentiçi ulaşım sistemi sağlam olarak kurulabilir.
Toplu taşıma sisteminin sürdürülebilirliğine girmeden önce sürdürülebilirlik kavramını, ardından da ulaşım ve taşıma kavramlarının terminolojisine kısaca değinmek gerek.
1. Sürdürülebilirlik:
Belirli bir sistem üzerine oturtulmuş düzenlemelerin veya davranış kalıplarının (üretim veya tüketim ilişkilerinin) kişisel veya kurumsal bağlamda yürütülmesi, devam ettirilmesi için gerekli çabalardır.
Ulaşım: İnsanların yer değiştirme ihtiyacı veya gerekliliği sonucu araçlı veya araçsız olarak yer küre üzerinde veya uzay düzleminde birel (bireysel) hareketlilik halleridir.
Ulaştırma: İns
anların yer değiştirme ve haber (mesaj) veya emtia (taşınır mal) gönderme ihtiyaçlarını gidermek için belirli bir taşıt teknik veya teknoloji aracı kullanılarak bir kurum (firma veya devlet) tarafından bu hizmetin verilmesidir.
Taşıma: Bireylerin veya kurumalrın araçlı veya araçsız olarak herhangi bir tarifeye bağlı olmaksızın mal veya eşyalarını kara, (lastik tekerlekli, raylı sistemli veya boru sistemli) demir yolu, suyolu veya hava yolu taşıma araçları kullanarak yer değiştirmesinin sağlanmasıdır.
Taşımacılık: Kurumların (kamu, özel) insanları veya emtiayı (mal ve eşyayı) belirli bir tarife doğrultusunda kara, deniz, hava yolu aracılığıyla yer değiştirmesinin sağlanmasıdır.
2010 lu yılların içindeyiz. Milenyumun yüzde onunu geride bıraktık. İnsanlar her geçen gün kentlerde veya kentsel alanlarda yoğunlaşmaya devam etmekte, kentsel alanın çekiciliği hala devam etmekte. Bu sosyal ve ekonomik tabana bağlı olarak orta ve büyük çaplı kentsel mekanların en önemli sorunu olan toplu ulaşımın 5 temel noktada sürdürülebilirliği bu sorunun çözülmesinde, en azından katlanılabilir olarak yaşanılmasında temel gerekliliktir.
2. Toplu Ulaşımın Sürdürülebilirliği Açısından Beş Temel Faktör:
1. Ekonomiklik / Ucuzluk
2. Hız
3. Güvenlik / Güvenilirlik
4. Konfor / Rahatlık
5. Çevreye Duyarlılık
Makale devamı için;