Trajik Trafik İşaretleri, İşaretçileri ve Sürücüleri
Dr. Ahmet FİDAN
İlgili herkesin gözlemleyebileceği gibi, Türkiye’de Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğünün sanırım son yirmi otuz yıl vizyon ve estetik vedahi mantık yanlarından geçmemiş olduğu anlaşılır. Trafikte yol geometrisi, yol ergonomisi, yol kültürü, yol felsefesi, yol psikolojisi vs. bir çok yola dair gerçekler vardır. Gerek yolun altyapı olarak inşa edilmesi, gerekse bu yolda yatay veya düşey işaretlemeler insan ergonomisine ters gelen ne varsa ircaa edilmiş uygulanmıştır.
Dünya’da ve Fizik biliminde merkezkaç kuvvet diye bir şey vardır. Virajlarda araçlar savrulmasın diye yol düzlemi virajın içine doğru merkez noktasından kodu düşürülür. Böylece aracın aerodinamiği ve ivmesi bozulmaz. Türkiye’de buna hiç uyulmaz veya tam tersi uygulanır.
Trafik işaretleri ise tam trajik durum. Bir yönlendirme tabelası vardır, yönlenirsiniz nereye gidecekseniz, sonra gideceğiniz yere kadar en az on yerde yol ayrımı çıkar. Ve bu ayrımlarda sağa mı sola mı gideceğiniz yazmaz, en iyisi ortada durursunuz, sağdan soldan hızla geçen araçlar, kollarını sallayarak ve kornalarını öttürerek yanınızdan sesli görüntülü efekt vererek size giydirir.
Yol psikolojisi ve altyapısında düşey işaretlemelerin inanılmaz önemi vardır. Düşey işaretlemeler hem kazaları önler, hem yakıt tasarrufunu hem de zaman tasarrufunu sağlar. Yatay işaretlemeler de tam bir komedi. Bu ülkenin boyası yok sanırım. Ya da yol şeridi çizmek için aracı yok. Yollarımızın çoğunda şerit çizgisi ya silik ya da hiç yoktur. Otobanlar istisna. Otobanlarda da zaten standart gereği vardır. Olmazsa otoban olmaz. Gerçi Türk otobanlarında bazı yerlerde yol çizgisiz yerler de var ama az diyelim.
Bir de otoban güvenliği hak getire. 140 la giderken, pekala önünüze asfaltın ortasında bir eşek çıkabilir, veya büyük cüsseli bir köpek ölüsü. Veya en çok ihtimalle yine yol ortasında kocaman bir kamyon lastiği. Bu nedenle siz siz olun, zorda kalmadığınız sürece Türk otobanlarında da yüzü geçmeyin.
Ya işaretçilere ne demeli, bu konuda çok komik resimler var arşivimde ama buraya resim ekleme imkanımız olmadığı için yazarak açıklayayım. Yolun kenarında bir engel var, engelden kurtulduğu için adamcağız (yol şeridi işaretçisi) yol dış çizgisini engelin hizasından yola doğru girinti yaparak çizmiş. O engeli kaldırıp çizgiyi düz çizmek yok. Olay olur, çizgileme aracından inip durumu düzeltmesi. Ne çok tembeliz ya rabbim.
Yol kenarlarındaki düşey işaretlemelerden reflektörler vardır bir de. Halk tabiriyle kedi gözleri. Size gece yol boyunca kılavuzluk ederler. Yahu bu o kadar pahalı bişey değil ki, zaten yol şeridi yok, reflektör de yoksa bir de farlarınızın ışığı zayıf yanıyorsa, işte bu durumda elliden yüksek bir hızla aracı sürmeniz gerçek bir ölüm nedenidir.
Eyy Karayolları Genel Müdürlüğü yetkilileri yöneticileri, bu reflektörleri tamamlayın artık. Para yoksa bütçenizde camilerden yardım toplayın kardeşim. Can bizim canımız. Bari görevinizi tam yapın. Konudan çıkmadan bir noktayı daha belirteyim. Önemli olduğu için büyük harfle yazacağım. Dikkat çeksin.
YOL DÜŞEY İŞARETLERİNDEN VİRAJ TABELALARI, KESKİN VİRAJ TABELALARI DÜNYA ÖLÇÜSÜNDE STANDARTTIR. YANİ BU VİRAJLARDA KAÇ ÇİZGİ VARSA ONA GÖRE AZ KESKİN, KESKİN, ÇOK KESKİN VE ÇOK ÇOK KESKİN VİRAJ DİYE ALGILARSINIZ. TÜRKİYE’DE ÖYLE YERLER VAR Kİ, ÇOK ÇOK KESKİN VİRAJLARDA TEK ÇİZGİLİ OLANDAN, ÇOK ÇOK AZ VİRAJLARDA DA ÇOK KESKİN VİRAJ TABELASI KONULMUŞTUR. BU İSTİKRARSIZLIK TABELA VEYA İŞARETLERİN İNANDIRICILIĞINI KARİZMATİKLİĞİ ÇİZMEKTEDİR. LÜTFEN TABELALANDIRMAYI GEREKTİĞİ YERDE GEREKTİĞİ İŞARETLİ OLACAK ŞEKİLDE YAPIN. İnsanları hasta etmeyin. Canımızı tehlikeye atmayın.Kalın sağlıcakla. Karayolları personeli ve yöneticileri lütfen ama lütfen bu yazımı dikkate alın. Not: Trajik Trafik sürücülerini de sonraki yazımıza bırakalım.