Yer altında yapılan tünel inşaatlarında çalışan bir grup okurumuz, maden işçilerinde olduğu gibi tünel işinde çalışan işçiler için de vergi indirimine ilişkin bir talebi var.
Tünel işçisinin emekliliği
Ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan sigortalılar, sosyal güvenlik uygulamalarında diğer çalışanlara göre bazı farklı haklara sahiptir.
Maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde fiilen çalışan sigortalılar için 180 gün fiili hizmet süresi zammı eklenmektedir.
Yer altı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde en az 1800 gün çalışan sigortalıların, prim ödeme gün sayısına ilave edilecek gün sayısında süre sınırı bulunmamaktadır.
360 günden eksik sürelere ait fiili hizmet süresi zammı ise 360 gün için eklenen fiili hizmet süresi zammı ile orantılı olarak belirlenmektedir.
3600 gün şarttı
Prim ödeme gün sayısına eklenen fiili hizmet süresi zammının yarısı ölüm ve maluliyet halleri hariç üç yılı geçmemek üzere 5510 sayılı Kanunda yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen emeklilik yaş hadlerinden de indirilecektir.
Yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için yer altı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışan sigortalıların en az 1800 gün, diğer sigortalıların ise fiili hizmet süresi zammı kapsamında söz konusu işyeri ve işlerde en az 3600 gün çalışmaları gerekmektedir.
Ancak, yer altı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde en az 1800 gün çalışan sigortalılar için yaş haddi indiriminde süre sınırı uygulanmayacaktır.
Fiili hizmet süresi zammına tabi olarak farklı işyerinde çalışan sigortalının emeklilik yaş haddinden indirim yapılması için gerekli olan 3600 günü belirlenirken tüm işyerlerinde geçen hizmetleri ayrı ayrı dikkate alınacaktır. Ancak, 3600 günün hesabında dikkate alınan maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde geçen çalışmalarının 1800 günden az olması halinde diğer çalışmaları için yaştan indirim yapılacak süre hesaplanırken bu çalışmalardan dolayı indirim yapılacak süre hesaplanmayacaktır.
Vergi indirimi istiyor
193 nolu Gelir Vergisi Kanunu Resmi Gazete’de yayımlanma tarihi 06.01.1961’dir. İlgili Kanunun 23.maddesinin 3 numaralı bendinde, ‘Toprakaltı işletmesi halinde bulunan madenlerde cevher istihsali ve bununla ilgili diğer bütün işlerde çalışanların münhasıran yer altında çalıştıkları zamanlara ait ücretleri’ gelir vergisinden istisnadır hükmü yer almıştır.
Bu hüküm uyarınca, toprak altı işletmesi halinde bulunan madenlerde, cevher istihsali ve bununla ilgili diğer işlerde çalışan işçi, mühendis, topoğraf, jeolog gibi hizmet erbabının münhasıran yer altında çalıştıkları zamanlara ait ücretleri ile bu tür hizmet erbabına yıllık dönemler itibariyle yapılan ikramiye veya benzeri nitelikteki ödemelerin, yer altında çalışılan süreye isabet eden kısımların Gelir Vergisinden müstesna tutulacaktır. (GVK 128-135 genel tebliğ)
Ülkemizde özellikle son 10 yıldır metro inşaatları hız kazanmıştır. Metro inşaatları, tünel gibi değildir. Bazı yerlerde yerin 40 metre altında çalışma yapılmaktadır. Tüp geçit projesinde ise 100 metrede çalışma yapılacaktır. Tabii ki yer altında yapılan çalışmalarda oksijen yetersizliğine karşı çalışma alanına oksijen verilmektedir.
İşçilerin bu zor şartlarda çalışmaları tabii ki sağlıklarında olumsuzluklara neden olduğu için SGK çıkardığı yasa ile yer altında çalışmayı fiili hizmet süresi zamanı olarak değerlendirmektedir. Hatta bu fiili hizmet süresi zamanı da 180 gün olarak belirlemiştir. Böylece işçiler erken emekli olma hakkı elde etmektedir.
Yer altı tünel işçilerinin zor şartlarda çalışmalarının karşılığında elde ettikleri ücretlerinin de, tıpkı madenlerde çalışanlar gibi vergiden istisna edilmesi gerekmektedir.