Bilindiği gibi geçen yıl Aralık ayında ihalesi yapılan teknik adı “IMT-2000/UMTS” olan 3G hizmet ve alt yapılarıyla ilgili olarak Turkcell A tipi, Vodafone B tipi ve Avea C tipi lisanslar almıştı. Bu GSM operatörleri İmtiyaz sözleşmelerinin imzalanmasından en az 3 ay sonra 3G hizmeti sunulabileceği şeklindeki yasal düzenleme gereği, 30 Nisanda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile sözleşme imzalayarak bu sürenin dolacağı 30 Temmuzda 3G hizmeti sunmaya başlayacaklar. Hemen hatırlatalım. Dünyanın birçok bölgesinde bu teknoloji üç-beş yıldır kullanılmaktadır.
Peki, 3G nedir? Ne anlamamız lazım?
3G; kablosuz teknolojilerin, özellikle de mobil iletişim teknolojilerinin bugünkü ulaştığı noktadır. Üçüncü nesil anlamına da gelen 3G’ye geçene kadar 1G ve 2G olarak iki nesil geçildi. 1G dönemi 1970’lerin sonlarında başladı ve 1980’lere kadar sürdü. İlk gerçek mobil telefon sistemleri 1G idi. Analog ses sinyalleri ile çalışmaktaydı. 2G dönemi ise 1990’larda başladı ve halen dünyada kullanılıyor. Dijital ses kodlama yapabilen bu sistem zaman içerisinde geliştirilerek, daha yüksek bant genişliği, paket iletimi ve multimedya öğelerle güçlendirildi.
3G ise; ilk 2001 yılında Japon NTT DoCoMo tarafından kuruldu. Ses, data, video ve uzaktan yönetim gibi gelişmiş multimedya özellikler; e-posta, web sayfası görüntüleme, faks, video konferans gibi özellikler sunan bu teknoloji yüksek hızda internet erişimi de sağlıyor. Büyük ölçüde cep telefonu ile ilişkilendirilen 3G aslında yalnızca cep telefonlarından kullanılan bir teknoloji değildir. Mobil olarak yüksek hızda erişim sağlayan bir teknoloji olan 3G askeri operasyonlar, ulaştırma gibi birçok farklı alanda kullanılıyor.
3G teknolojisi başka ne işe yarayacak?
Daha önce hemen hepimizin kullandığı İnternete “dial-up” (sabit telefon hattı üzerinden) bağlantıdan ADSL bağlantısına geçişe benzer bir hızlı erişimi cep telefonlarında da göreceğiz. Bu geçişte de hem kapasite hem de hız alanında çok önemli gelişmeler yaşanacağına şahit olacağız. Cep telefonlarından online müzik yükleme daha yaygınlaşacak, mobil TV’ler daha yüksek kalitede canlı televizyon yayınları verebilecek. Video konferans uygulamaları yüksek kalitede cep telefonları üzerinden daha kaliteli yapılabilecek. Görüntülü telefon görüşmelerinde (iki telefonda da kamera olması kaydıyla) de gelişmeler olacak. Sağlık, eğitim ve güvenlik alanında yeni gelişmeler yaşanacak, bu teknoloji e-Devlet uygulamalarına önemli bir ivme kazandıracak. Uzaktan eğitim, mobil-kütüphane, internet üzerinden laboratuarlara erişim, internet üzerinden dil eğitimi gibi uygulamalarla eğitime katkı sağlanacak. Cep telefonu üzerinden karşılıklı online oyun oynanabilecek. Ve en güzeli de gittikçe boyutları küçülen taşınabilir bilgisayarlardan (laptop) 3G bağlantısıyla operatörlerin servis alanındaki her noktadan internete kablosuz olarak hızlı bağlanılabilecek.
3G’ye nasıl geçilebilecek?
Öncelikle kullandığınız cep telefonunun özelliklerinde “3G”, “WCDMA” veya “UMTS” ifadelerinden herhangi birinin yazılı olup, olmadığını kontrol etmeniz gerekiyor. Bu kelimeler telefonun üçüncü nesil şebekeyi desteklediğini gösteriyor. Telefonda “şebeke” bölümüne girerek veya internette arama motorlarından telefonumuzun özelliklerini arayarak bu bilgiye ulaşabiliriz.
3G destekli cep telefonu bulunan aboneler birkaç saniyelik işlemin ardından 3G’ye geçebilecek. Nasıl mı? 30 Temmuz’dan itibaren ilgili operatöre SMS veya çağrı merkezi yoluyla ulaşarak bu teknolojiyi kullanmaya başlayacağınızı bildirmeniz yeterli.
Telefonları 3G’yi desteklemeyen abonelerin maalesef bu teknolojiye uyumlu yeni telefon almaları gerekecek.
Ücretlendirme kısmına gelince; Hemen belirtelim. GSM operatörleri henüz 3G mobil internet fiyatlarını açıklamadılar. Tahminime göre açıklamayla birlikte kullanıcıların data (veri) kullanımına bağlı olarak faturalarına ek ücret yansıtacak. Konuşmalarda dakika fiyatları ile ilgili bir değişiklik olmayacak. Kontörlü hatlarda bu teknolojiyi kullanabilecek.
Hep birlikte bu teknolojinin ADSL’e rakip olacağına ve ADSL fiyatlarını gittikçe aşağı doğru çekeceğine şahit olacağız.
Bu yazı daha önce Telekomünikasyon alanında çalışmış olduğum bilgi birikimimle kaleme alınmış olup, gerekli bazı bilgiler internetten derlenmiştir.