‘Monoray’ı Çizdim, Yazdım, Söyledim, Aradan 10 Yıl Geçti…!
Nihayet ‘Havaray’ olup Gelecek İnşallah…’
Kitlenen araç trafiğinde zaman kaybı, hava ve gürültü kirliliği, kazalar ve ruhsal gerginlik bir yana, Istanbul genelinde yakıt kaybı yıl milyarca dolar mertebelerinde..
Başkan’ımız Topbaş’ın kavşaklara yatırdığı para ile küçük bir şehir kurulurdu, ancak ulaşım her geçen gün daha kötü.
Istanbul da ulaşımın rahatlaması için iki büyük proje hazırladım, açıkladım. ‘Altın Üçgen’ ve ‘Transmar’. Ancak, bunlara ilaveten en az 300 km yaygın bir raylı toplu taşıma sistemine gereksinim var. Bu konuda uzmanlar mutabık. Ancak ben mevcut caddelerden tırtıklanmış yüzeysel raylı sistemleri saymıyorum. Tramvay, nostaljik tramvay, hafif metro, metrobus ve benzerleri… Çünki bunlar bir yandan fayda sağlarken diğer yandan çoğu kez yolları daraltıp sıkıştırıyorlar, yeterince hızlı hareket edemiyorlar. Ayrıca bizim sorumsuz yayalar, taşıtlar bir yerlerden girip bunların önüne çıkıveriyorlar.
Esas olan mevcut yollardan ayrı bir düzlemde yeni bir sistem, bir ağ, bir network yaratabilmek. Ya aşağıda, ya yukarıda raylı toplu taşım sistemi kurabilmek.
Aşağıdakine Metro diyoruz. Metro bu yönde geç kalmış Istanbul için yapımı pahalı ve yavaş bir sistem. Taksim–Levent arası 8 km yi 12 yılda bitirebildik, fahiş paralar ödedik.
Metro projeleri bitene kadar Istanbullu da bitecek. Metroyu yapımı hızlı ve ekonomik başka bir sistemle desteklemek kaçınılmaz.
Işte o zaman yukarı bakmak, yukarıda bir sistem yaratmak lazım. ‘Monoray’ bu iş için biçilmiş kaftan.
Direkler üzerinde tek rayda giden bu sistem birçok ülkede başarıyla kullanılıyor. Mevcut yollara sıkıştırılan raylı sistemler gibi dokuyu kesmiyor. Yolların, derelerin, hatta evlerin üzerinden geçiveriyor. Kolay, ucuz, güvenli. Ayrıca, seyahat etmesi de zevkli, şehri havadan görüyorsunuz. Metrodan çok çok daha hızlı ve ucuz yapılabiliyor. Metrobus yerine Monoray yapılsaydı bugün İstanbul ulaşım daha rahat olurdu.
1. Monoray gidiş-geliş tek kolon üzerine oturan 2 kiriş ve 2 ray kullanabildiğinden mevcut yollar daralmayacaktı,
2. Metrobus ün özel kulvarlarını yapabilmek için köprülerde genişletmeler gerekmeyecekti,
3. Elzem bir ihtiyaç olan emniyet şeritleri iptal edilerek çağdışılık tekrar davet edilmiyecekti.
4. Monoraylar çevreci olduğundan Metrobuslerin neden olduğu hava kirliliği olmayacaktı,
5. Yüksekten giden Monoray da insanlar etrafı seyrederek seyahat edebilecekti,
6. Monoray daha hızlı inşa edilebilecekti,
7. Monoray yolun ortası ile sınırlı kalmayacak, yanlara atlayabilecek, yol güzergahını terkedebilecekti,
8 Estetik olarak çok daha çağdaş olacaktı…..
9 Monoray Boğaz Köprüsünden trafiğe karışmadan geçebilecekti. Ters giden Metrobus’ü normal trafiğe sokmak için köprünün iki başında servetler harcanıp çaprazlama alt üst geçişlere gerek olmayacaktı,
10. Metrobus te yaşanan sıkışıklık Monoray ile yaşanmayacaktı.
1999 da Istanbul Başkan adayı iken Monoray’ı çizdim, yazdım, söyledim. Sonraları, zaman zaman yineledim. Aradan 10 yıl geçti. Benim saçlarım beyazlandı, Yönetim yeni uyanıyor.
Başkan Topbaş nihayet açıklamış, ‘Havaray’ projesi inşallah bazı güzergahlar da devreye girecek.
Istanbul için bu gecikme büyük kayıp……..!
Ancak, buna da şükür…Teşekkürler Başkan.