TÜRK MUTFAĞI ÜZERİNE KATEGORİK BİR YORDAMLAMA:
Hani ayrıntıları ve tali konuları bitirdikten sonra, bütün olarak esas konuya girmek için söylenen bir söz vardır. “Gel gelelim Kurufasülyenin faydalarınaaa!… Gündem sıkışıp çıkmaza girdiğinde en güzel yazı başlığıdır benim için bu söz. Gündemin ağır konularının girizgahını yaptıktan sonra, kurufasülyenin faydalarına sırayı zorla getirmek istiyorum. Ancak bu yoğun konular arasında bir nefes almak için bir günlük te olsa hayatın içine dalmak istedim. Veee, Türk mutfaklarına gireyim dedim.
Hiçbir ön araştırma yapmadan yordamlama usulü Türk mutfağı hakkında birkaç değerlendirme yapmak istiyorum. Öncelikle genel olarak Türk mutfağını ele alalım. Türk mutfağı dünyada Fransız, Çin ve Hint mutfağı kadar öneme sahip bir mutfaktır. Genel olarak hem etli hem sebzeli hem de nişastalı mönüler genel olarak birbirini tamamlamaktadır. Öyle ki bütün olarak ele alındığında mükemmel bir mutfaktır. Oysa ki ister Karadeniz mutfağını ister güneydoğu (adana, antep Maraş) mutfağını, isterse Ege (İzmir, Trakya) mutfağını ayrı ayrı ele aldığımızda eksik olan parçalar bulunmaktadır.
Bütün olarak mönüye baktığımızda, genel olarak ön aparatifleri hafif yiyecekleri Ege mutfağından, ağır etli yemekleri doğu mutfağından ara çeşnilerini de Karadeniz mutfağından tamamladık mı alın size koskoca TÜRK MUTFAĞI.
Ülkemizde her ilin ayrı bir mutfağı bulunmamakta tabi. Ama çoğu ülkelerde olmadığı zenginlikte farklı yörelerimizin mutfakları bulunmaktadır. Karakteristik ve/veya kategorik olarak baktığımızda En başta “adana mutfağı” , “antep mutfağı” “Urfa Mutfağı”, “Karadeniz mutfağı”, “Ege mutfağı” nı görürüz.
Çoğumuzca malum olduğu üzere Doğu ve Güneydoğu Akdeniz bölgelerimizin mutfakları et yoğun ve baharat yoğun mönülerden oluşur. Yemeklerde acı ön plandadır. Et ürünlerinin balık hariç bütün çeşitleri görülmektedir. Bu adana mutfağında acının dozu artmaya başlar, Antep ve Urfa mutfaklarında zirve noktasına ulaşır. Bu acı dozajını en bariz kebaplarda ve mezelerde görmekteyiz.
Karadeniz mutfağı ise, insanı gibi doğası gibi, denizi gibi, denizinin dalgası gibi her zaman nev-i şahsına münhasır bir nitelik taşır. Burada da Ege mutfağında karşımıza çıkan balık ürünlerinden “hamsi yaratığı” ön plandadır. Hamsiye ilave olarak, güney ve doğu mutfaklarında göze çarpan etli çeşitleri, Karadenizde, fasülye ve turşu çeşitleriyle ikame edilir. Karadeniz mutfağında yemeklerin içerikleri oldukça zengindir. Ayrıca Karadeniz mutfağı güney ve doğu mutfağının et türevleriyle ege mutfağının sebze ve balık çeşitlerinin bir harmonisidir aslında.
Ege mutfağında ise, sebze yoğun mönü, temelini Girit ve batlık ülkelerine kadar uzanan bir kültürden alır. Ülkenin eş yükselti eğrilerinin ve deniz iklimiyle yumuşamış ovalarının batıda yoğun olması nedeniyle bol bulunan sebze ürünleri mönüye ağırlıklı olarak girmiştir. Et ürünlerinden balığın ön planda olması da ayrı bir karakterdir. Burada bitki örtüsünün çeşitliliği, zeytin yoğunluğu hem süt ürünlerinin içeriğini zenginleştirmekte hem de yağ olarak zeytin yağını temel noktaya getirmektedir.
Türkiye’nin yer şekilleri, bitki örtüsü, toprak yapısı pek doğal olarak mönülere doğrudan yansımakta ve bu yansıma da insanların yeme içme alışkanlıklarına etkimektedir. Ağırlıklı olarak bu ürünleri tüketen insanların karakteri de buna göre şekillenmektedir. Doğunun insanı et yoğun beslendiğinden biraz daha saldırgan, Karadeniz’in insanı çeşitli beslendiğinden değişken, Egenin insanı otcul beslendiğinden daha yapıcı ve uyumlu olurlar.
İşte sevgili okurlarım. Tam anlamıyla dört başı mamur bir yordamlama yaptım. Yazıyı yayına verdikten sonra yordamlamamı araştırma yaparak test edeceğim.
Esenlik dileklerimle.
YAZI SÖZLÜĞÜ:
Mutfak: Mönü= Sofra
Nev-şahsına Münhasır: Kendine özgü, kendine ait özellikleri olan
Yordamlama İnceleme: Kabaca rasgele ampirik deneysel bilgiye dayanmayan tespitler
Not:
Bu sitede yayınlanmakta olan yazılar http://www.yazarport.com, http://www.gunesgazetesi.net http://www.bilgiagi.net http://www.bilgievreni.com, http://www.siyasalforum.net http://www.gercekgazete.web.tr ile, Gerçek Gazete, Halkın Sesi, Güney Marmara Yaşam ve Fatsa Güneş gazetelerinde yayınlanmaktadır. Yazarın izni olmaksızın başka hiçbir yayın organında kaynak veya dipnot göstermeksizin kısmen veya tamamen alınamaz, çoğaltılamaz.